Dé bezienswaardigheden van León, Nicaragua

De kathedraal is waarschijnlijk de bekendste bezienswaardigheid van León in Nicaragua, maar de stad kent veel meer plekken waar je je kunt vergapen aan materieel en immaterieel religieus erfgoed. Voor het gemak de beste vijf op een rij.*

1 Catedral de León

Toegegeven, de Catedral de la Asuncíon de María de León (1747-1814) behoort tot het UNESCO Werelderfgoed en hij ligt ook nog eens lekker centraal dus niet vreemd om daar je sightseeing van León te beginnen. De kathedraal is de grootste van Midden-Amerika en heeft dankzij zijn solide muren en ingenieuze crypte meermaals aardbevingen, vulkaanuitbarstingen en oorlogsgeweld doorstaan. Iedere toerist wil vooral het dak op, want daarboven zijn de talloze witte lichtkoepels, de standbeelden van Christus en van titanen naast de klokken zonder meer fotogeniek. Je hebt daarbij een uitzicht over León en de nabije vulkanen. Let wel dat de klim in de late middaguren het verstandigst is, want León is de warmste stad van Nicaragua. Temperaturen tussen de 30 en 35 graden Celsius zijn normaal, het hele jaar door, en de luchtvochtigheid is ook niet gering. Het handmatige klokkengelui voor de mis van vijf uur is een extra, wél oorverdovende attractie.

Met je toegangskaartje voor het dak neem je automatisch deel aan de rondleiding in de kerk en naar de crypte. Een gids geeft uitleg over de eclectische architectuur, overwegend neoclassicistisch (onder meer in de façade en de torens) met daarnaast elementen uit de renaissance, de gotiek en de mudejarstijl. De mudejarstijl is een kunststijl waarin moslim- en christelijke kunstvormen samenkomen en vooral bekend van het Iberisch schiereiland (Spanje en Portugal). Het kerkinterieur is overigens opvallend sober met flamboyante uitschieters zoals het graf van de beroemde Nicaraguaanse schrijver en dichter Rubén Darío (1867-1916). De kerk heeft ook een belangrijk reliek: een splinter van het oorspronkelijke kruis waarop Jezus stierf. In de crypte bevinden zich meerdere graven van notabelen en van een onbekende heilige, een slaaf.

Werp bij het verlaten van de kathedraal aan de zuidzijde nog even een blik op de fraaie gevel van de Colegio Seminario Tridentino San Ramón, waar in 1812 de eerste universiteit van Nicaragua werd gesticht. De katholieke kerk gebruikt het nog altijd als seminarie en archief.

2 El Museo de Tradiciones y Leyendas

Toegegeven, het is een weinig professioneel en kneuterig museum vol stoffige papier-maché poppen, gevestigd in de voormalige gevangenis ‘La 21’ voor politieke gevangenen, maar toch heb ik er veel opgestoken over Nicaraguaanse tradities en legendes. Bij elke pop staat een verhaal. Zo is er de legende over de priester zonder hoofd. Geen anonieme geestelijke, maar Antonio de Valdivieso (1495-1550), een bisschop die het consequent voor de inheemse bevolking opnam. Zijn opstelling beviel de Spaanse koloniale autoriteiten niets en ‘dus’ werd hij onthoofd.

Het verhaal over de ossenkar van de Nahua-indianen geeft evenmin een positieve indruk van de Spanjaarden. Als de Nahua het geratel van een ossenkar hoorden, associeerden ze dat met de dood. De kar was van de kolonisten, die hen tot slaaf maakten en bij ontsnapping opjaagden. Volgens zeggen gaan de onthoofde priester en de ossenkar met skeletten op gezette tijden nog steeds rond. Zo zouden ze een rol spelen in de Semana Santa. Gedurende deze Heilige Week voor Pasen zijn de geesten extra actief om mensen eraan te herinneren devoot te zijn en niet te gaan dansen en drinken. Als je de angstaanjagende verhalen eenmaal kent, zie je ze plots verbeeld in muurschilderingen en mozaïeken in León. Anders loop je er straal voorbij.

Je kunt in het museum om een gids vragen voor aanvullende informatie. Je tipt hem naderhand.

Tegenover de ingang van het museum liggen nog de ruïnes van de eeuwenoude Iglesia San Sebastián die in 1979 tijdens de burgeroorlog werd verwoest. Ernaast staat de nieuwe San Sebastiánkerk.

3 Iglesia de la Recolleción

Deze kerk uit 1786-1788 is makkelijk herkenbaar door zijn imposante, zij het wat verweerde gele Mexicaanse barokfaçade. Markant zijn de medaillons waarin de werktuigen zijn afgebeeld waarmee Jezus aan het kruis werd gemarteld. Het Mariabeeld boven op de gevel verbeeldt Onze-Lieve-Vrouw van de Wonderdadige Medaille. Het verwijst naar een Mariaverschijning aan een kloosterzuster in Frankrijk. Binnen is dezelfde beeltenis dominant bij het hoofdaltaar. Elders in de kerk is het kleinere altaar voor het Kindje Jezus van Praag, een van de beroemdste miraculeuze beelden van Jezus ter wereld, opvallend. Het beeldje is een replica; het 12e-eeuwse Spaanse origineel bevindt zich in het Karmelietenklooster in Praag.

Verschillende ordes waren in de loop der eeuwen in de De la Recolleción-kerk actief. De jezuïeten die in de 19e eeuw de kerk runden, kregen onder meer de grote dichter Rubén Darío over de vloer, die nu in de kathedraal begraven ligt (zie verwonderplek 1). Tegenwoordig beheert de geestelijke orde van lazaristen de kerk. Het belangrijkste feest van De la Recolleción draait om de Wonderdadige Medaille. Hij vindt jaarlijks in november plaats. Houd de ogen open voor processies als je in de buurt bent!

4 Mercado Central

Veel religieuze producten die gelovigen thuis of in de kerk nodig hebben, zijn op deze overdekte markt, naast groenten, fruit en andere huis-, tuin- en keukenwaar, te vinden. Denk aan beelden, schilderijen en zelfs waaiers met heiligen erop, maar ook communiejurkjes en kaarsjes. Als je iets niet kunt duiden, vraag je de verkopers gewoon.

De markt is makkelijk te vinden, achter de kathedraal van León. In de 19e eeuw, toen de markt gebouwd werd, was het in de steden standaard om markten achter de hoofdkerk te plaatsen. Let op de gerestaureerde koloniaal-neoklassieke gevel. In het midden van de markt staan heiligenbeelden in vitrines. Devotie is overal in Nicaragua.

5 Iglesia Dulce Nombre de Jesús – El Calvario

De huidige kerk werd in 1810 gebouwd en is naar mijn smaak hét juweeltje van León, in de typisch lokale stijl, met bonte neoklassieke half-reliëfs op de voorgevel, die het lijden en de opstanding van Jezus Christus verbeelden. Binnen in de kerk vallen afbeeldingen van de Calvarieberg (El Calvario) op, met de drie gekruisigden. Een fraai versierd altaarstuk in zilver met het beeld van Jezus van Golgotha, de patroon van de kerk, vormt het middelpunt van het hoofdaltaar.

Mocht je een gesloten kerkdeur treffen dan is een rondje om het gebouw ook een aanrader. In het park naast de kerk staat een standbeeld van monnik Antonio de Valdivieso, de martelaar die in de volksverhalen beter bekend staat als de priester zonder hoofd (zie verwonderplek 3). Een bord aan de kerkgevel vermeldt nog dat op 15 februari 1979 vijf jongeren van de Movimiento Pueblos Unidos in de noordelijke klokkentoren van de El Calvario-kerk door de Nationale Garde van dictator Somoza vermoord werden toen ze een burgerprotest hielden. Hun levenloze lichamen werden van de klokkentoren naar de trappen van de kerk gesleept, wat voor de mensen hier het beeld van El Calvario als een plaats van martelaarschap versterkte.  

* Geloofde je vroeger in de Nicaraguaanse revolutie dan kun je ook daarover informatie vinden in lokale musea, want León was echt een Sandinistische stad. Tegenwoordig probeert het bewind van Daniel Ortega steeds meer grip op de kerk te krijgen door bijvoorbeeld geestelijken te verbannen en festiviteiten aan banden te leggen. Mensenrechtenorganisaties wijzen op de uitholling van godsdienstvrijheid, de vrijheid van eredienst en vrije meningsuiting en het recht om zich te verenigen.

PRAKTISCH

• Hotel El Convento is dé accommodatie voor liefhebbers van mirakels erfgoed. Gevestigd in een voormalig klooster beschikt het over een weelderige tuin binnen de oude kloostergang. In de lobby vind je nog een oud altaar, kandelaars en religieus getinte schilderijen. De kamers doen koloniaal chique aan. Het inpandige restaurant is wel handig, want anders dan Granada beschikt León niet over een enorm repertoire aan eet- en drinkgelegenheden.

________________________________________________________________________________________________________________
Deze blogpost bevat affiliate links.